Kedilerin enfeksiyöz peritoniti (FIP), Feline Coronavirus (FCoV) adlı bir virüsün mutasyonu sonucu oluşan, genellikle ölümcül olan bir hastalıktır. FCoV, çoğu kedi için hafif veya asemptomatik bir bağırsak enfeksiyonuna neden olur. Ancak, bazı kedilerde virüs mutasyona uğrayarak FIP’ye yol açar. FIP, kedilerin bağışıklık sistemini ciddi şekilde etkileyen ve çeşitli organlarda iltihaplanmaya neden olan bir hastalıktır.
Belirtiler
FIP’nin iki ana formu vardır ıslak (efüzyonlu) ve kuru (non-efüzyonlu) form. Her iki form da ciddi ve genellikle ölümcüldür, ancak belirtileri farklılık gösterebilir.
1. Islak (Efüzyonlu) Form
– Karın ve Göğüs Sıvı Birikimi Karın (asit) veya göğüs boşluğunda (plevral efüzyon) sıvı birikimi.
– Şişkin Karın Karın boşluğunda sıvı birikmesi nedeniyle belirgin şişkinlik.
– Nefes Darlığı Göğüs boşluğunda sıvı birikmesi nedeniyle nefes almakta zorlanma.
– Ateş Sürekli veya tekrarlayan yüksek ateş.
– Letarji Halsizlik ve enerji kaybı.
– İştahsızlık ve Kilo Kaybı Yemek yememe ve ani kilo kaybı.
2. Kuru (Non-efüzyonlu) Form
– Granulomatöz Lezyonlar Organlarda (karaciğer, böbrekler, pankreas) ve merkezi sinir sisteminde granulom adı verilen iltihaplı lezyonlar.
– Göz Problemleri Gözlerde iltihap, renk değişiklikleri ve görme kaybı.
– Nörolojik Belirtiler Yürüyüş bozuklukları, denge kaybı, nöbetler ve davranış değişiklikleri.
– Ateş Sürekli veya tekrarlayan yüksek ateş.
– Letarji ve İştahsızlık Halsizlik, iştahsızlık ve kilo kaybı.
Bulaşma Yolları
Feline Coronavirus (FCoV) kediler arasında kolayca yayılabilir, ancak FIP’ye dönüşen mutasyonlar nadirdir.
1. Dışkı ile Temas
– FCoV, enfekte kedilerin dışkısı ile yayılır. Kediler, dışkı ile kontamine olmuş yüzeylere veya kumlara temas ederek virüsü alabilirler.
2. Yakın Temas
– Enfekte kedilerle yakın temas yoluyla virüs bulaşabilir. Çok kedi bulunan evlerde veya barınaklarda bulaşma riski daha yüksektir.
3. Dışkıdan Ağza Bulaşma
– Kediler, dışkı ile kontamine olmuş ortamda kendilerini temizlerken virüsü ağız yoluyla alabilirler.
Teşhis
FIP’nin kesin teşhisi zordur ve genellikle klinik belirtiler, sağlık geçmişi ve çeşitli testlerin kombinasyonu ile konur.
1. Klinik Değerlendirme
– Veteriner hekiminiz, kedinizin belirtilerini ve sağlık geçmişini değerlendirir.
2. Kan Testleri
– Tam Kan Sayımı (CBC) Lökopeni (düşük beyaz kan hücresi sayısı) ve anemi gibi değişiklikler gösterebilir.
– Biyokimya Paneli Karaciğer ve böbrek fonksiyonlarını değerlendirmek için kullanılır. Hiperglobulinemi (yüksek globulin seviyeleri) yaygındır.
– Rivalta Testi Efüzyonlu sıvının FIP’ye bağlı olup olmadığını değerlendirmek için kullanılır.
3. Serolojik Testler
– FCoV antikorlarının varlığını tespit etmek için kan testleri yapılabilir, ancak bu testler FIP’yi kesin olarak teşhis etmez.
4. PCR Testi
– FCoV RNA’sını tespit etmek için kullanılır. Ancak, negatif sonuçlar FIP’nin olmadığını kesin olarak göstermez.
5. Biyopsi ve Histopatoloji
– Kesin teşhis için, enfekte dokulardan alınan örneklerin mikroskop altında incelenmesi gerekebilir.
Tedavi
FIP’nin spesifik bir tedavisi yoktur ve hastalık genellikle ölümcüldür. Tedavi genellikle semptomları hafifletmeye ve yaşam kalitesini artırmaya yöneliktir.
1. Destekleyici Bakım
– Sıvı Tedavisi Dehidrasyonu önlemek ve tedavi etmek için sıvı tedavisi uygulanabilir.
– Beslenme Desteği İştahsızlık durumunda beslenme desteği sağlanabilir.
– Ağrı Yönetimi Ağrı kesiciler ve anti-inflamatuar ilaçlar verilebilir.
2. Antiviral ve Bağışıklık Sistemini Destekleyici İlaçlar
– GS-441524 FIP tedavisinde kullanılan deneysel bir antiviral ilaçtır. Bazı kedilerde olumlu sonuçlar vermiştir, ancak pahalı ve her yerde bulunabilir değildir.
– Kortikosteroidler Enflamasyonu azaltmak ve bağışıklık tepkisini modüle etmek için kullanılabilir.
Önleme
1. Hijyen ve Sanitasyon
– Kedinizin yaşadığı alanları temiz tutun ve düzenli olarak dezenfekte edin.
– Dışkı ile kontamine olmuş kumları sık sık değiştirin ve temizlik yaparken eldiven kullanın.
2. Kalabalık Ortamlardan Kaçınma
– Kedinizin diğer kedilerle aşırı derecede kalabalık ortamlarda bulunmasını engelleyin.
3. Düzenli Veteriner Kontrolleri
– Kedinizin düzenli veteriner kontrollerine gitmesini sağlayarak genel sağlık durumunu izleyin ve olası enfeksiyonların erken tespitini sağlayın.
Sonuç
Kedilerin enfeksiyöz peritoniti (FIP), Feline Coronavirus (FCoV) mutasyonları sonucu oluşan ciddi ve genellikle ölümcül bir hastalıktır. Hastalığın teşhisi zor olup, tedavi genellikle semptomları hafifletmeye yöneliktir. Hijyen, kalabalık ortamlardan kaçınma ve düzenli veteriner kontrolleri, FIP riskini azaltmada önemlidir. Kedinizde FIP belirtileri fark ederseniz, hemen veteriner hekiminize başvurmanız hayati önem taşır.
